آئین نامه رعایت از حقوق مالکیت معنوی در استفاده از منابع الکترونیکی
مقدمه:
حقوق پدیدآورندگان برای کنترل وضعیت و استفاده از آثاری که خلق میکنند، از سوی پیمانهای بین المللی و همچنین قوانین بسیاری از کشورها به رسمیت شناخته شده است. این حقوق در مجموع بهعنوان »کپی رایت« یا حق مالکیت فکری نامیده شده است.
اهداف و ضرورت
استفاده از محمل های جدید اطلاعاتی نظیر منابع الکترونیکی یکی از متداول ترین راههای دستیابی به اطالعات علمی جدید است . بدنبال اضافه شدن این نوع منابع به مجموعه کتابخانه ها ، سیاستهای کلی ، برنامه ها و اهداف کتابخانه ها نیز دستخوش تغییراتی شده است . بدلیل تفاوتهای ساختاری منابع الکترونیکی با مجموعه های سنتی در کتابخانه ها ، الزم است چارچوب کلی ارائه خدمات مربوط به این منابع تعیین و تدوین گردد . آیین نامه حاظر با هدف بهبود ارائه خدمات و رعایت حقوق مالکیت فکری و مسائل حقوقی مربوط به استفاده از منابع الکترونیکی تدوین شده است
تعاریف آیین نامه
منبع دیجیتال
منظور از منبع دیجیتال در این آیین نامه ، انواع مختلف منابع اطالعاتی اعم از کتاب ، مجله ، پایان نامه ، تصویر ، فایل صوتی ، فایل ویدئویی
و ... الکترونیکی است که بصورت برخط و از راه دور قابل استفاده و در دسترسی کاربران مجاز می باشد .
مجموعه الکترونیکی
منظور از مجموعه های الکترونیکی ، پایگاههای ارائه دهنده منابع الکترونیکی شامل تعداد مختلفی از انواع منابع الکترونیکی موجود در زمینه های مختلف پزشکی و پیراپزشکی می باشد که از طریق ناشران و یا شرکت های تولید کننده منابع اطالعاتی ارائه شده و در اختیار کاربران قرار دارند . و شامل سه گروه زیر می باشد:
الف- پایگاهها ی اطالعاتی و مجالت الکترونیکی خریداری شده
ب- پایگاههای رسترسی آزادaccess Open (
ج- منابع رایگاه تحت وب
استفاده از منابع الکترونیکی
منظور امکان عضویت ، انجام عملیات جستجو ، مشاهده جزئیات اطالعات منابع الکترونیکی ، دریافت متن کامل منابع الکترونیکی موجود در
مجموعه های الکترونیکی دانشگاه است.
حقوق مالکیت معنوی
مالکیت/حقوق فکری/معنوی به حقوقی گفته میشود که به صاحبان آن حق بهرهوری از فعالیتهای فکری و ابتکاری انسان را میدهد و ارزش
اقتصادی و قابلیت دادوستد دارد ولی موضوع آن شیء معین مادی نیست. که در این آیین نامه حق بهره وری و شیوه های استفاده از انواع
منابع دیجیتالی مد نظر می باشد.
ماده 1 :کاربران یا استفاده کنندگان
منظور از کاربران و استفاده کنندگان از منابع الکترونیکی دانشگاه ، کلیه افراد حقیقی و حقوقی دارای رابطه شغلی با دانشگاه علوم پزشکی
اصفهان است به نحوی که این افراد قادر باشند با استفاده از یکی از روشهای دسترسی به شبکه اینترنت دانشگاه ، از منابع موجود در وب
سایت کتابخانه دیجیتال استفاده نمایند .
ماده2 :روشهای دسترسی و استفاده از منابع الکترونیکی
انواع روشهایی که برای استفاده از منابع الکترونیکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان مورد استفاده قرار می گیرند بشرح زیر می باشند :
الف مراجعه به یکی از کتابخانه های دانشگاه و استفاده از VPN تنظیم شده بر رایانه های موجود در بخش اطالع رسانی کتابخانه
ب- دریافت و استفاده از اکانت های vpn دانشگاه
ج- عضویت در پایگاههایی که امکان ریجیستری دارند که پس از آن می توان با دریافت نام کاربری و کلمه عبور بدون VPN به آنها
وارد و منابع را جستجو و استفاده کرد
ماده3 :شرایط دسترسی به منابع الکترونیکی
تقریبا تمام پایگاههای اطالعاتی موجود در کتابخانه دیجیتال به روش اشتراک ساالنه تهیه شده و مالکیت آن متعلق به ناشر یا کارگزار آن می باشد که دسترسی و استفاده آن تابع شرایط زیل می باشد.
الف- بر اساس توافق فی مابین دانشگاه و ناشران ، دانلود سیستماتیک )دانلود کل یک کتاب یا همه مقاالت یک شماره از یک مجله در
یک زمان مشخص ( توسط کاربران تخلف محسوب شده و ممنوع می باشد .
ب- مسئولیت حفظ و نگهداری اکانتهای ایجاد شده جهت کاربران بر عهده ایشان می باشد . لذا در صورت سوء استفاده از این اکانتها،
مسئولیت سوء استفاده بر عهده کاربر می باشد .
ج- اکانتهای ایجاد شده جهت استفاده از منابع الکترونیکی صرفا تسهیل کننده روش دسترسی به منابع می باشند و سطح دسترسی به منابع الکترونیکی ) نظیر تعداد منابع یا بازه زمانی دسترسی به آرشیو مطالب یک منبع الکترونیکی ( تابع قرارداد و نحوه اشتراک مجموعه های الکترونیکی است . لذا در صورتیکه با وجود استفاده از اکانت شخصی کاربر ، برای دسترسی به یک منبع الکترونیکی خاص از کاربر نام کاربری و کلمه عبور درخواست شود ، منبع مذکور تحت اشتراک دانشگاه قرار ندارد .
د- کاربران در صورت تمایل به استفاده از امکانات بیشتر در هر یک از مجموعه های الکترونیکی می توانند در این پایگاهها ثبت نام کرده
و برای خود اکانت شخصی ایجاد نمایند.
ماده4 : نحوه برخورد با تخلفات
الف- بر اساس بند الف ماده 2 هرگونه دانلود سیستماتیک تخلف محسوب شده و تمام خسارتهای ناشی از شکایت ناشرین یا نمایندگی
آنها بر عهده فرد مذکور می باشد اطلاعات پروفایل این گروه کاربران از طریق گزارشات و تهیه خروجیهای مدیریتی قابل استخراج می باشد
ب- در اخیار قرار دادن اکانت VPN به سایر افراد به منظور استفاده یا دانلود مقاله یا سایر منابع بر عهده فرد دارنده اکانت می باشد و
تمام مسئولیتهای حقوقی آن نیز بر اساس بند الف متوجه فرد مذکور می باشد.